It takes a village

In de afgelopen periode had ik de eer om de dochter van een vriendin te helpen bij het Profiel werkstuk (PWS). Voor degenen die daarmee niet bekend zijn, in je examenjaar voor de middelbare school maak je een werkstuk dat een grote impact heeft op je eindexamenresultaten (meer info op wikipedia). Je kunt je voorstellen dat daar nogal wat druk op ligt. 

En dan is het nog niet zomaar een werkstuk. Waar ik zaken als onderzoeken, experimenteren, analyseren, beschrijven en presenteren, pas echt op de universiteit leerde, moet de middelbare scholier met het PWS al aantonen over deze vaardigheden te beschikken. Met liefde heb ik ‘onze’ dochter geholpen maar het zette mij wel aan het denken. Ik was namelijk niet de enige die haar hielp en het is niet voor het eerst dat ik hoor dat een kind geholpen wordt. Als op de basisschool een kind een presentatie moet houden dan zit menig ouder thuis de PowerPoint te maken. En voor de examens worden overal examentrainingen aangeboden. Niets mis mee zou je denken. Hier en daar wat hulp kan geen kwaad.

Of toch wel? Want wat zegt het over de prestaties van het kind? Zijn die wel helemaal van het kind? Creëren we zo niet een schoolsysteem met allerlei verwachtingen waar een kind misschien helemaal nog niet aan toe is. En waar het kind van denkt dat het de norm is. Dus als het je veel stress en slapeloze nachten kost, zal er vast iets mis met je zijn. Want als we zo veel/vaak helpen, wat vertellen we het kind dan impliciet? Dat dat wat het kind al wel kan dus niet goed genoeg is? Het kind ziet dat zijn mama zijn PowerPoint maakt. Het heeft vaak niet door dat andere mama’s en papa’s dat ook doen. Zoals het gras van de buurman groener is en we er niet bij stilstaan dat hij daarvoor een tuinman heeft. Al weten we dat feitelijk natuurlijk wel. Emotioneel doen we vaak niets met die informatie. Maar ja, als je niet helpt dan staat jouw kind daar in groep 6 met een PowerPoint van een 9 jarige. Terwijl die van de rest er heel professioneel uitziet. Wat doet dat met je kind?

Massaal maken eindexamenkandidaten gebruik van examentrainingen. Voor de training voor één vak betaal je zomaar €600,- tot €700,-. Als je dat kan doen en je bent bang dat je zonder die hulp zakt voor je examen, natuurlijk pak je dan die kans. Maar is dát niet juist de taak van de school? Natuurlijk kan het zijn dat je voor een enkel vak wat extra’s nodig hebt. Om het te snappen, door te krijgen, vaardiger te worden. Maar het trainen voor een examen lijkt mij de verantwoordelijkheid van de school. Als ik autorijlessen neem, ga ik toch ook niet naar een andere rijschool om mij voor te bereiden op het rijexamen?

En wat nou als je ouders je die hulp niet kunnen geven of niet kunnen betalen? Niet alle ouders hebben gestudeerd of zijn vaardig in dat wat kinderen op school leren. En niet alle ouders hebben een portemonnee die een examentraining kan betalen. Zorgt dat niet voor ongelijkheid? Zou het onderwijs niet juist de grote gelijkmaker moeten zijn? Natuurlijk zijn onze capaciteiten, talenten, niet allemaal hetzelfde. En gelukkig maar! Maar onderwijs zou het toch mogelijk moeten maken om het maximale uit je capaciteiten te halen?

Ik heb geen antwoorden, alleen nog maar meer vragen. Maar het knaagt wel aan mijn gevoel voor rechtvaardigheid! Ik gun ieder kind, elk mens, de kansen om het beste uit zichzelf te halen. Vooral voor een leven waarin je kunt zijn wie je bent, kan doen waar je blij van wordt, zonder al te veel grote zorgen. Voor een leven waarin je, in ieder geval het grootste deel van de tijd, gelukkig bent. Met natuurlijk af en toe wat tegenslag, want daar leer je van. Maar dat is een heel andere blog.

In een al stressvolle periode heeft de dochter van mijn vriendin een prachtig PWS gemaakt, met extra complimenten van de docent voor de presentatie. En ik ben heel trots op haar. Ze heeft er hard voor gewerkt. Nu op naar de universiteit met nog meer spannende dingen!